Μέλι
Το μέλι θεωρείται
θησαυρός υγείας και δύναμης. Η αξία του
έχει εκτιμηθεί από την αρχαιότητα. Το
μέλι είναι βιολογικό προϊόν. Προέρχεται
από το νέκταρ που μαζεύουν οι μέλισσες
από τους κάλυκες των διαφόρων λουλουδιών
ή από τις εκκρίσεις μελιτοφόρων δένδρων
ή εντόμων. Με την επίδραση των γαστρικών
υγρών και ενζύμων, καθώς και διαφόρων
διεργασιών του εντόμου μετουσιώνεται
πλήρως και τελικά μετατρέπεται σε αυτό
το πολύτιμο προϊόν, το μέλι. Η ιδιότητα
αυτή της μέλισσας χαρακτηρίζεται ως
μοναδική και εύλογα προκαλεί τον
θαυμασμό.
Το μέλι είναι μια
θρεπτική, ωφέλιμη, και άμεσα αφομοιώσιμη
τροφή. Περιέχει εκτός από ζάχαρα, ένζυμα,
αμινοξέα, μεταλλικά άλατα, βιταμίνες,
χρωστικές και αρωματικές ουσίες,
μυρμηκικό οξύ που είναι δραστικό
αντισηπτικό. Διατηρείται για μεγάλο
χρονικό διάστημα σε σωστές συνθήκες
αποθήκευσης.
Αν προσθέσουμε τώρα τη
γευστικότητα και το εξαίσιο άρωμα,
μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι το μέλι
αποτελεί στοιχείο μιας σωστής διατροφής
και συμβάλλει στη διατήρηση της καλής
υγείας του ανθρώπου. Μπορεί να θεωρηθεί
σαν τροφή και φάρμακο, αφού από την
αρχαιότητα ήταν γνωστό ότι έχει
αντιμικροβιακές και θεραπευτικές
ιδιότητες.
Είδη μελιού:
Θυμαρίσιο: Κρυσταλλώνει
σε 6-18 μήνες.
Πορτοκαλιάς: Κρυσταλλώνει
σε 1-2 μήνες και γίνεται ασπρουδερό.
Ηλίανθου: Κρυσταλλώνει
σε 1-2 μήνες και γίνεται κιτρινωπό.
Ερείκης (σουσουρίσιο):
Κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες και γίνεται
κοκκινωπό.
Καστανιάς: Ανάμιξη
μελιτώματος και νέκταρος. Πικρίζει
ελάχιστα, έχει έντονο άρωμα. Κρυσταλλώνει
σε 1,5-2 χρόνια.
Βαμβακιού: Κρυσταλλώνει
γρήγορα σε 1-2 μήνες και γίνεται ασπρουδερό.
Πολύκομπου: Σκοτεινόχρωμο.
Η γεύση του δεν αρέσει. Προσφέρεται για
ανάμιξη με άλλα μέλια.
Ακακίας: Κρυσταλλώνει
αργά, μετά από ένα χρόνο περίπου.
Πευκόμελο: Το 65% της
συνολικής παραγωγής στην Ελλάδα. Δεν
είναι ιδιαίτερα γλυκό, για αυτό αρέσει
(έχει χαμηλή συγκέντρωση ζαχάρων). Δεν
κρυσταλλώνει και έχει λιγότερες θερμίδες.
Ελάτης: Από τα καλύτερα
μέλια. Παραμένει ρευστό.ασιλικός
Πολτός
Είναι μια κρεμώδη ουσία
που εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς
αδένες τον νεαρών εργατριών. Προορίζεται
για τη διατροφή όλων των ατελών σταδίων
της μέλισσας, για αυτό και ονομάζεται
«γάλα των μελισσών». Βασιλικός πολτός
λέγεται επειδή οι προνύμφες που
προορίζονται να γίνουν βασίλισσες, όπως
και οι ενήλικες βασίλισσες τρέφονται
αποκλειστικά με μεγάλη ποσότητα της
τροφής αυτής. Στο βασιλικό πολτό βρίσκεται
ο καθοριστικός εκείνος παράγοντας που
μετατρέπει την προνύμφη μέλισσα από
εργάτρια σε βασίλισσα. Ο βασιλικός
πολτός είναι πλούσια πηγή βιταμινών,
ανόργανων ουσιών και αμινοξέων.
Είναι ουσία πολύτιμη
με εκπληκτικά αποτελέσματα στον ανθρώπινο
οργανισμό. Είναι αδύνατον να παρασκευαστεί
εργαστηριακά με συνθετικές διαδικασίες.
Χαρακτηριστικά
Το χρώμα το βασιλικού
πολτού έχει μεγάλη σημασία, γιατί
αποτελεί δείκτη της φρεσκότητάς του. Ο
φρέσκος πολτός έχει λαμπερό, λευκωπό
χρώμα. Όταν έρθει σε επαφή με τον αέρα
και το φως μεταβάλλεται ανοιχτοκίτρινο
ως σκούρο γκρι. Η μεταβολή αυτή οφείλεται
σε ένζυμα τα οποία οξειδώνουν κάποιες
ουσίες του και το καταστρέφουν. Η υφή
του είναι ζελατινώδης, παχύρευστη.
Χαρακτηρίζεται από ελαφρά δριμύ άρωμα
και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ
χαμηλό PH που έχει.
Φυσικές ιδιότητες
Ο βασιλικός πολτός
βοηθά στην αντιμετώπιση ρευματικών
αρθρίτιδων, καθώς και τους γερασμένους
και ταλαιπωρημένους οργανισμούς. Έχει
πολύ καλά αποτελέσματα στην παιδιατρική.
Βελτιώνει τη γενική διάθεση, αυξάνει
την όρεξη για εργασία, βοηθά στην απόκτηση
διανοητικής και σωματικής δύναμης.
Ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση, έχει
αντισηπτικές και μικροβιοκτόνους
ιδιότητες. Σε πειράματα που έγιναν από
Καναδούς επιστήμονες αποδείχθηκε ότι
εμποδίζει την εξάπλωση των καρκινικών
κυττάρων και πιθανώς τον θάνατο. Έχει
καλά αποτελέσματα στη χρόνια νεφρική
ανεπάρκεια, την αναιμία, την ουλίτιδα.
Βοηθά στην αντιμετώπιση του ερυθηματώδη
λύκου. Περιέχει γενετήσιες ορμόνες στις
συγκεντρώσεις που βοηθούν τους άνδρες
να βελτιώσουν τη σεξουαλική τους ζωή
και να αυξήσουν τη μυϊκή τους δύναμη.
Στις γυναίκες συμβάλλει σημαντικά στην
καλή λειτουργία του οργανισμού και
δίνει λάμψη στο δέρμα. Τέλος ρυθμίζει
τη λειτουργία όλων των αδένων και αυξάνει
τη φυσική αντίσταση στις αρρώστιες.
Ενεργεί σαν φυσικός ρυθμιστικός
παράγοντας εξισορροπώντας τις λειτουργίες
του οργανισμού και την οξυγόνωση των
κυττάρων. Σε καμιά περίπτωση δεν καταργεί
τα φάρμακα αλλά εντείνει τη δράση τους
και περιορίζει τις παρενέργειές τους.
Η φρεσκότητα και η συντήρηση σε χαμηλή
θερμοκρασία και μακριά από το φως είναι
απαραίτητα για να μην καταστραφούν οι
πολύτιμες ιδιότητές του. Για την παραγωγή
βασιλικού πολτού απαιτείται γνώση και
εμπειρία από τον μελισσοκόμο.
Γύρη
Η γύρη είναι η χρυσόσκονη
των λουλουδιών, η πιο πλήρης, φυσική
τροφή. Είναι τα αρσενικά αναπαραγωγικά
κύτταρα των φυτών. Οι μέλισσες τη μαζεύουν
από τα λουλούδια, την πλάθουν σε μπαλίτσες
και τη μεταφέρουν με τα πίσω πόδια τους
στην κυψέλη. Με αυτήν τρέφονται οι ίδιες
και ταΐζουν το γόνο.
Η γύρη έχει μεγάλη
θρεπτική αξία για τη μέλισσα αλλά και
για τον άνθρωπο. Είναι συμπλήρωμα
διατροφής, πλούσια σε πρωτεΐνες,
βιταμίνες, αμινοξέα, ορμόνες και ένζυμα.
Είναι συμπλήρωμα ενέργειας, πηγή
θρεπτικών στοιχείων. Περιέχει μια ουσία,
τη ρουτίνη, που ενισχύει τα τοιχώματα
των αρτηριών, προλαμβάνοντας έτσι
εγκεφαλικά επεισόδια.
Ένα αμινοξύ που περιέχει,
η κυστίνη, ενισχύει την τριχοφυΐα και
εμποδίζει τα μαλλιά να ασπρίζουν και
να πέφτουν.
Η γύρη περιέχει
γοναδοτρόπες ορμόνες που είναι η
βιολογικά δραστικές ουσίες που δρουν
απ' ευθείας στους γενετικούς αδένες. Η
σπερματογένεση στον άνδρα και η εξέλιξη
των ωοθυλακίων στη γυναίκα καθορίζονται
από τις ορμόνες αυτές. Η γύρη βοηθά στη
διανοητική λειτουργία, ενισχύει τη
συστολή της καρδιάς και έχει διουρητική
δράση. Βελτιώνει επίσης την όρεξη γι'
αυτό και συνιστάται σε απώλεια βάρους,
εντερικές ανωμαλίες, απώλεια μνήμης,
κακό μεταβολισμό, ψύχωση και νευρασθένειες.
Έχει ευεργετική επίδραση στον προστάτη
και βελτιώνει τη θεραπευτική αγωγή στη
φλεγμονή του προστάτη. Μετριάζει και
περιορίζει σημαντικά τα προβλήματα της
εμμηνόπαυσης, δίνει ευεξία, αυξάνει την
αυτοπεποίθηση και βελτιώνει τη σεξουαλική
κατάσταση.
Πρόπολη
Είναι ρητινώδης,
κολλητική ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες
από τους οφθαλμούς διαφόρων φυτών,
κορμούς δέντρων, ρετσίνια κ.λπ., την
εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και
άλλες ουσίες και τη χρησιμοποιούν για
να στεγανοποιήσουν και να απολυμάνουν
το εσωτερικό της κυψέλης.
Η πρόπολη δεν επιτρέπει
την ανάπτυξη μικροβίων. Οι μέλισσες
επιχρίουν τα κελιά των κηρήθρων με
πρόπολη μετά την εκκόλαψη των μελισσών
και τα αποστειρώνουν, ώστε να είναι
έτοιμα για να γεννήσει η βασίλισσα. Η
ονομασία πρόπολη - προ της πύλης -
οφείλεται στο ότι την τοποθετούν μπροστά
στην είσοδο της κυψέλης, ώστε να την
στενέψουν και να εμποδίσουν την είσοδο
στη φωλιά των διαφόρων εχθρών. Αν, ωστόσο
κάποιο ζώο π.χ. ποντίκι, καταφέρει να
μπει στην κυψέλη, το θανατώνουν με τα
κεντριά τους.
Επειδή δεν μπορούν να
το βγάλουν έξω, το βαλσαμώνουν καλύπτοντάς
το με πρόπολη ώστε να μη γίνει πηγή
μικροβίων.
Το χρώμα της πρόπολης
είναι σκούρο καφέ. Είναι αδιάλυτη στο
νερό και διαλύεται σε αλκοόλ, βενζίνη.
Σε θερμοκρασίες άνω των 25 βαθμών Κελσίου
είναι μαλακή, εύπλαστη και κολλάει, ενώ
σε θερμοκρασίες κάτω από 15 βαθμούς
Κελσίου γίνεται σκληρή και εύθραυστη.
Η πρόπολη έχει
βακτηριοστατικές και βακτηριοκτόνες
ιδιότητες. Χρησιμοποιείται σε βάμμα ή
σε διάλυμα για θεραπεία διαφόρων
προβλημάτων του ανθρώπινου οργανισμού.
Η πρόπολη χρησιμοποιείται επίσης στα
καλλυντικά, σε λοσιόν, κρέμες, αλοιφές,
σαπούνια, σαμπουάν και οδοντόπαστες.
Είναι το κύριο συστατικό των βερνικιών
για βιολιά.
Κερί
Το κερί εκκρίνεται σε
λέπια από τους κηρογόνους αδένες της
μέλισσας που βρίσκονται στο θώρακά της
και το πλάθει με τα πόδια και τις σιαγόνες
της χτίζοντας την κηρήθρα. Για την
παραγωγή 1 κιλού κεριού καταναλώνουν
10 κιλά μέλι. Η κηροπλάστρια είναι νεαρή
εργάτρια 10-15 ημερών. Οι μέλισσες είναι
άριστοι κτίστες. Κρεμιούνται η μια από
τα πόδια της άλλης, σχηματίζουν αλυσίδα
και αρχίζουν με μαεστρία να χτίζουν
κηρήθρες από πάνω προς τα κάτω. Από το
ταβάνι προς το πάτωμα. Αντίθετα από ότι
χτίζουν οι άνθρωποι. Τα κελιά της κηρήθρας
τα χτίζουν πάντα σε σχήμα κανονικού
εξαγώνου, χωρίς να ξεφεύγει χιλιοστό.
Το σχήμα αυτό είναι οικονομικό, στέρεο
και εκμεταλλεύεται καλύτερα το χώρο.
Μια κηρήθρα ζυγίζει 130 γραμ. - μόνο το
κερί - και συγκρατεί πάνω της γύρω στα
τρία κιλά μέλι.
Το κερί της μέλισσας
χρησιμοποιείται ευρύτατα. Εκτός από τα
κεριά και τις λαμπάδες, το βρίσκουμε σε
καλλυντικά, κρέμες, αλοιφές, φαρμακευτικά
σκευάσματα, βερνίκια, γυαλιστικά
αυτοκινήτων και επίπλων, φίλτρα τσιγάρων
(μπορεί να συγκρατεί την πίσσα χωρίς να
επηρεάζει το άρωμα του καπνού) και σε
πολλές άλλες χρήσεις. Το κερί με το οποίο
οι μέλισσες σφραγίζουν το ώριμο μέλι
(απολεπίσματα) όπως διαπίστωσαν Ρουμάνοι
επιστήμονες, έχει αντιβιοτικές ουσίες.
Το κερί αυτό παρουσιάζει και αξιόλογη
θεραπευτική δράση σε στοματικά προβλήματα
(φαρυγγο - αμυγδαλίτιδες κ.λπ.) και
προβλήματα του άνω αναπνευστικού.
